فاتحان ایرانی برج بی نام ترانگو

 شرق این تیغه پرتگاهی۲۰۰ متری است که مسیر صعود ۱۰ طول اول مسیر بر روی آن مشخص است. به سمت شمال شیبی برفی به سمت پایین دیده می‌شود که با سقوط بر روی آن ابتدا مسافتی ۵۰ متری را به سمت شمال سرخورده و سپس با چرخشی ۱۸۰ درجه‌ای داخل دهلیز جنوبی ترانگو افتاده و از ضلع جنوبی سقوط خواهید کرد.

مسعود بُربُر، ماهنامه ایرانا- درحالی‌که هر ساله گاه تا چندصد کوهنورد موفق به صعود قله اورست (بلندترین قله دنیا) می‌شوند و در مجموع بیش از ۵۰۰۰ نفر به این قله دست یافته‌اند اما برج بی‌نام ترانگو(Nameless Tower) با ارتفاع ۶۲۳۹ متر کمتر از ۶۰ صعود در کل تاریخ دارد.

برج‌های عظیم ترانگو در منطقه قراقروم پاکستان از منحصر به فردترین و مشکل‌ترین اهداف دیواره نوردی دنیاست. دستیابی به قلل این ستون‌های سنگی عظیم مستلزم صعود دست کم ۱۰۰۰ متر مسیر عمودی در ارتفاع بالای ۵۰۰۰ متر است. همین ویژگی برجسته است که صعود این قلل را با وجود ارتفاعی حدود۶۰۰۰ متر، همتراز و یا حتی دشوارتر از بسیاری قلل بالای ۸۰۰۰ متر قرار می‌دهد. چنین صعودهایی مستلزم توانایی جسمی و فنی و روحی بالایی است که معدود کوهنوردانی تاکنون بدان دست یافته‌اند.
وویتک کورتیکا کوهنورد افسانه‌ای لهستانی که صعودهای دشوار و حماسی بر روی قلل معروف هشت هزار متری دنیا انجام داده و با بزرگانی چون جرزی کوکوچکا همطناب بوده پس از صعود برج بی‌نام ترانگو می‌گوید: «صعود برج بی‌نام ترانگو حداقل برای خود من به مراتب دشوارتر از صعود یک قله ۸۰۰۰ متری بود. ما دو نفر ۱۲۰ کیلوگرم غذا و تجهیزات را به کمپهای بالاتر حمل کردیم و هر کدام حدود۳۰۰۰ متر بر روی طناب ثابت یومار زدیم. همواره نگران آسیب دیدن طناب‌هایمان در اثر درگیری با لبه‌های تیز سنگ‌های گرانیت مسیر بودیم. گاهی اوقات تنها با نوک انگشتانمان از یک سقوط ناگهانی نجات می‌یافتیم.»

نفرات تیم: حسن گرامی (سرپرست، تهران)، حسین بلند اختر (مسئول فنی تیم، تهران)، حمید بذرافکن (پزشک، فارس)، سید ساعد نجفی (البرز)، عباس محمدی (مرکزی)، مهدی فرهادی (تهران)، سعید محمودی (تهران)، حمید امیری (کرمانشاه)، حمیدرضا شفقی (تهران)، علی کریمی (تهران)، مجتبی ثقفی (البرز)، پژمان زعفری (مرکزی)، فرشاد میجوجی (قزوین) و شهرام عباس ن‍ژاد (رودهن، مسئول روابط عمومی )

ساعت ۱۴:۳۰ شنبه ۲۴ تیرماه ۱۳۹۱ یکی از روزهای به یادماندنی و فراموش ناشدنی در کوهنوردی ایران بود. چهار دیواره نورد ایرانی پس از تلاشی سخت و پشتیبانی ۱۰ همنورد خود بر بلندای برج بی‌نام ترانگو که یکی از مشهورترین و در عین حال دشوارترین ستونهای سنگی دنیاست ایستادند و رویای چند ده ساله دیواره نوردان ایرانی به حقیقت پیوست.

تیم ۱۲ نفره روز چهارشنبه ۲۸ تیرماه با پرواز هواپیمایی کویت فرودگاه امام خمینی را ترک کرده و با به پایان رساندن اکسپدیشن سخت و دشواری که تهیه مقدمات و آمادگی اجرای برنامه بود خود را آماده رفتن به کشور پاکستان-قراقروم و منطقه ترانگو و صعود برج بی نام کردند.

گروه پس از ورود به اسلام‌آباد از بزرگراه قراقروم که بخشی از آن زیر نفوذ طالبان است به شهر اسکاردو (پایتخت کوهنوردی پاکستان) رفتند. این بزرگراه که هفتصد کیلومتر طول دارد توسط ارتش پاکستان در حال کنترل است و یک لحظه غفلت ارتش از هر کدام از پلهای ساخته شده در این مسیر، می‌تواند با بمب گذاری و تخریب پل همراه باشد. مقصد بعدی گروه روستای آسکولی بود. مسیر اسکاردو به آسکولی یک مسیر جیپ رو ۶ ساعته است. گروه پس از رسیدن به آسکولی و تقسیم بارها بین باربرها، ساعت ۷ و نیم صبح حرکت خود را آغاز کرده و پس از طی مسیری سه روزه به جایی می‌رسند که دو غول سنگی ترانگو ۲ و برج پینوکیو همچون نگهبانانی نیزه به دست از گوهری گرانبها محافظت می‌کنند و این گوهر چیزی نیست جز ترانگو تاور مشهورترین برج سنگی دنیا. کمپ در ابتدای دره‌ای که به سمت برج بی‌نام می‌رود و در کنار دریاچه‌ای زیبا برپا می‌شود. راهنمای تیم، محمد امین، چهره منطقه را تا به حال این‌گونه ندیده است. حجم برف زیادی در دره ترانگو نشسته و رد تازه بهمن که از روی جبهه جنوبی گریت ترانگو ریخته همه را کاملاً متعجب کرده است. یکی از فرانسوی‌هایی که قبل از ورود گروه به منطقه آمده‌اند می‌گوید در هنگام صعود یک قارچ یخی از روی دیواره سقوط کرده و در فاصله یک متری او به دیواره برخورد کرده است.

روز اول، عباس محمدی، حمید شفقی، سعید محمودی و مهدی فرهادی ساعت ۱۱ به قصد برپایی کمپ پیشرفته (ABC) و همچنین شناسایی محل شروع مسیر اسلوونی کمپ اصلی را ترک می‌کنند و ساعتی بعد حسین بلند اختر و حسن گرامی نیز به سمت بالا حرکت می‌کنند. کمپ پیشرفته در ارتفاع ۵۰۰۰ متری برقرار می‌شود. با حرکت به سمت گردنه و حدود ۵۰ متر افزایش ارتفاع یک سنگ عمودی بر سر راه است که روی آن طناب ثابت کهنه و مستهلکی کشیده شده است. در پشت گردنه و با ادامه دادن در مسیر طناب ثابت و طی مسافتی حدود ۱۰ متر گروه به پای مسیر می‌رسند.

طول ۲ مسیر اسلوونی از دو طریق قابل صعود است؛ مسیر دوم به دلیل شیب کم آن پر از برف است و با توجه به آنکه کلیه میانی‌های مسیر زیر برف قرار گرفته بسیار سخت شده است. مسیر اول نیز به دلیل شکل‌گیری یک قارچ یخی بزرگ در ابتدای آن قابل صعود نیست. گروه از فاصله بین این دو و از روی سینه دیواره اقدام به صعود از طول ۲ و در ادامه کلاهک نفس‌گیر آن می‌کنند.

طول ۴ یک طول میکس شامل برف، یخ و سنگ است که در قسمتهایی نیز سنگهای ریزشی بزرگی دارد. در بالای این طول یک قارچ برفی بسیار بزرگ تشکیل شده که در صورت فروریختن آسیبهای بسیار جدی به فرد صعود کننده وارد خواهد کرد. در طول ۶و ۷ با توجه به شیب خفته و همچنین آفتاب‌خور بودن، لایه‌ای از برف بر روی سنگ تشکیل شده که میانی‌های مسیر را زیر برف برده است. این لایه نه نرم است که بتوان برف‌کوبی کرد و نه سفت که بشود با کرامپون به آن نیش کوبید. گروه با توجه به صلاح‌دید مسئول فنی و سرپرست برنامه در این دوطول صعود خود را با اتکا به طناب ثابت فرانسوی‌ها ادامه داده و در نهایت با صعود طول ۲۰ متری آخر با درجه ۵.۱۰c خود را به طاقچه آفتاب می‌رسانند. طول ۹ و ۱۰ نیز کاملا بر روی طاقچه قرار گرفته، طاقچه‌ای که در نقاطی باریک است و عبور از آن احتیاج به طناب ثابت برای بالا بردن ایمنی دارد. در واقع خیلی از افرادی که ترانگو را صعود می‌کنند شروع صعود خود را از این نقطه می‌دانند.

با رسیدن به روی طاقچه، گروه با یک تیغه سنگی روبه رو می‌شوند که به سمت شرق کشیده شده است. شرق این تیغه پرتگاهی۲۰۰ متری است و به سمت شمال شیبی برفی به سمت پایین مشاهده می‌شود که با سقوط بر روی آن ابتدا مسافتی ۵۰ متری را به سمت شمال سرخورده و سپس با چرخشی ۱۸۰ درجه داخل دهلیز جنوبی ترانگو افتاده و از ضلع جنوبی سقوط خواهید کرد. گروه مسیر را با احتیاط طی کرده و سپس تیغه به سمت شمال می‌چرخند.

روز نهم، طول ۱۵ با صعود از یک شکاف و یک پاندوله به سمت شکافی دیگر در سمت راست ادامه می‌یابد. گروه در ادامه به قسمتی کاملاً صاف رسیده‌اند وصعود به صورت مصنوعی با چند پیچ اسپیت ادامه می‌یابد تا به کارگاه برسد. اولین نقطه شک گروه در این مسیر وجود همین پیچها است به این دلیل که سنگنوردان اسلوونی برای تمامی طولهای خود درجه صعود طبیعی داده بودند ولی گروه پس از کور شدن شکاف و برای رسیدن به قسمت بعدی مجبور بودند به صورت مصنوعی بر روی این پیچها با استفاده از سیم بکسل کیل و حلقه کردن آن دور پیچ رکاب بزنند.

روز دهم، گروه در می‌یابد که طناب ثابتی که از طول ۱۵ به ۱۶ کشیده شده است موجب گمراهی در تشخیص درست مسیر شده است چرا که این طناب، توسط کره‌ای‌ها در گشایش مسیر The Crux Zone کشیده شده بود. طول ۱۵ که یک طول سرسخت ۴۵ متری بود را باز هم به صورت اریب صعود کرده و پس از طی مسافت ۲۵ متری باز هم به مجموعه‌ای از پیچ‌های اسپیت کوبیده شده در سینه دیواره می‌رسند. اعضای گروه نمی‌دانند که در مسیر اشتباه هستند و مسیر کره‌ای‌ها را صعود می‌کنند. در کروکی، درجه این طول مسیر ۵.۱۰b درج شده ولی سختی این مسیر به نظر صعودکنندگان خیلی بیشتر است. در زمان فرود سنگ بزرگ جدا شده‌ای که پشت آن معلوم است توجه نفرات را جلب می‌کند. سنگی به مانند سنگ عدس در علم‌کوه ولی با طول حدود ۵۰ متر و عرض ۵ متر که بر روی لبه یک طاقچه تکیه داده است!

روز چهاردهم گروه متوجه اشتباه می‌شوند و حسن با انداختن دوربین روی دیواره، کارگاه‌های مسیر اسلوونی را شناسایی می‌کند. حسن و حمید شفقی ساعت ۱۲ به روی دیواره رفته و بارها را از طول ۱۷ به طول ۱۵ منتقل کرده و سپس با تراورس از شکاف پیشنهادی و در نهایت با پاندوله‌ای خود را از روی مسیر کره به مسیر اسلوونی منتقل می‌کنند. در ادامه نیز با فرود، جهت طناب ثابت‌ها و کارگاههای مسیر را از حالت اریب به حالت مستقیم تبدیل می‌کنند و ساعت ۸ شب خود را به طاقچه می‌رسانند.
طول ۱۶ یک طول بلند ۴۰ متری است که در ابتدا با شکاف بسیار بزرگی که به خاطر سنگ جدا شده از دیواره است شروع می‌شود. در وسطهای این طول ۳ سنگ ریزشی بسیار بزرگ به طرز معجزه آسایی در حالت معلق به همدیگر گیر کرده‌اند. یکی از کیسه بارها زیر این سنگها گیر می‌کند ولی نفرات تیم صعود با تجربه آن را خلاص می‌کنند و مانع یک فاجعه می‌شوند.

روز شانزدهم شرایط هوایی بسیار خراب می‌شود. باد دمای هوا را بسیار پایین آورده و تکه های یخ را از کلاهک شکانده و به همراه برف در هوا می‌چرخاند و به صورت اعضا می‌کوبد. با این حال حسن تاکید دارد که حتماً باید این طول با درجه سختی ۵.۱۲ را صعود کند. صعود این طول ۳۰ متری که یک کلاهک سرسخت است در بدترین هوای ممکن در منطقه صورت می‌گیرد.

روز هفدهم طولهای ۲۰ و ۲۱ و ۲۲ و ۲۳ مسیر صعود می‌شود. اثرات خون دست صعود کنندگان در تمام مسیر دیده می‌شود. سخت ترین طول این قسمت، طول ۲۳ است که تقریباً به طور کامل پوشیده از یخ است. صدای ضربه تبر یخ و شکاندن یخهای این طول ۲ ساعتی در منطقه طنین انداز می‌شود. حسین از ابتدای دره با دوربین حرکات تیم دیواره را رصد می‌کند. عباس و پژمان شب سختی را در روی دیواره می‌گذرانند و در فضایی کوچک تا صبح به انتظار طلوع خورشید می‌نشینند. حسین خبری غافل گیر کننده را به حاضران در کمپ اصلی می‌دهد. فردا احتمالا با صعود ۷ طول انتهایی به قله خواهند رسید. برق شادی در چشمان بچه‌ها می‌درخشد.

روز هجدهم حرکت نهایی به سمت قله آغاز می‌شود. حسن و حمید در این روز ۷ طول انتهایی مسیر را صعود می‌کنند. طول ۲۷ کلاهک بزرگی است که زیر سقف آن ابزارهای زیادی جا مانده است. همه نفرات تیم زیر طول آخر قرار گرفته‌اند. طول ۲۹ که با صعودی میکس و ترکیبی به سمت بالا می‌رود. در قسمت بالای این طول یک نقاب برفی بسیار بزرگ تشکیل شده که این نقاب دقیقاً بالای شکاف مسیر است و مسیر را بسیار خطرناک کرده. ناچار با تراورس به چپ به دنبال شکاف دیگری می‌گردند و با کمی پاندوله یک شکاف به سمت بالا پیدا می‌کنند. حسن بی‌سیم را روشن می‌کند. حسین از پشت بی‌سیم فریاد می‌زند که شما روی آخرین شیب منتهی به قله هستید. حسن با شادی و شعف خاصی از پشت بی‌سیم زنده باد ایران و زنده‌ باد ایرانی می‌گوید. صدای شادی و فریاد بچه‌ها از بیس کمپ و کمپ پیشرفته به گوش می‌رسد. در واقع تنها چهار نفر نهایی نیستند که پا روی قله گذاشته‌اند. حتی پرسنل آشپزخانه و محمد امین (افسر پاکستانی تیم) نیز از شادی اشک می‌ریزند. یک تیم ۱۳ نفره به همراه یاد و خاطره کلیه سنگنوردان و بزرگان کوهنوردی ایران بر روی برج بی‌نام ترانگو پا می‌گذارند. برجی که صعود آن برای هر سنگنوردی افتخار بزرگی است، سرانجام با دیدن سرسختی و مقاومت کوهنوردان ایرانی به آنها اجازه داده تا ساعتی بر فرا‌ز آن قرار گیرند. دو ساعت طول می‌کشد تا همه چهار نفر بر فراز قله ایستاده و عکس و فیلمهای یادگاری خود را می‌گیرند.

مشکلات پیش از اعزام :
قبل از اعزام نفرات تیم با مسائل زیادی روبه رو بودند. گروه که از ۱ سال قبل به دنبال اسپانسر مالی برای صعود می‌گشتند با مشکلات زیادی در برخورد با شرکتها و سازمانها رو به رو شدند. حسن گرامی و حسین بلند اختر که برای وسایل شخصیشان به هیچ فروشگاهی رو نمی‌زدند این بار و در قبال مسئولیتشان برای نفرات تیم بارها و بارها از افراد مختلف «نه» شنیدند. در نهایت و با کمکهای مالی دوستان گروه و ارز دولتی که فدراسیون تهیه کرده بود چیزی حدود ۳۰ درصد از هزینه های سفر تامین شد و مابقی هزینه‌ها را خود نفرات تامین کردند.

بهترین زمان حضور در منطقه:
تیم با توجه به گزارش برنامه‌ها، اوایل تیرماه وارد بیس کمپ ترانگو شد. این در حالی بود که اکثر تیمها در زمان بازگشت گروه به اسکاردو تازه در حال حرکت به سمت بیس کمپ بودند. اهمیت این مساله با توجه به خطر ریزش قارچ‌های برفی و یخی از روی دیواره نیز بیشتر مشخص می‌شود. بنابراین می‌توان گفت بهترین زمان حضور در منطقه از اواخر تیرماه تا اوایل شهریور است.

زمانبندی‌های منطقه :
هیچ مطلب مکتوبی در مورد فاصله های زمانی بین بیس کمپ و پای دیواره، قبل از عزیمت گروه به بیس کمپ یافت نشد. گروه زمانی که در بیس کمپ مستقر شدند احساس کردند که می‌توان با یک پیاده روی ۱.۵ ساعته به پای دیواره رسید در حالی که در واقعیت فاصله بیس کمپ تا پای دیواره اولین بار حدود ۶ ساعت طول کشید. این فاصله پس از هم هوا شدن نفرات به ۳ ساعت تقلیل یافت. اما مساله جالب فاصله بیس کمپ تا ابتدای مسیر دنیاهای موازی آلکس لووه است. این مسیر کاملاً در دید بیس کمپ و در فاصله حدود ۳۰ دقیقه‌ای نسبت به آن قرار دارد.

نکاتی در مورد بهینه کردن شرایط صعود
شب مانی بر روی دیواره: جهت شب مانی در مسیر اترنال ، استفاده از چادر می‌تواند راهگشا باشد . برای صعود مسیر اسلونی برای شب مانی یا می توان بیواک کرد و یا از پرتلج استفاده کرد .
برنامه غذایی: در برنامه غذایی گروه انواع خورش های کنسرو شده ایرانی نیز وجود داشت. این در مقایسه با غذای تیمهای دیگر باعث یک نقطه ضعف شده بود چرا که شاید وزن ۵ وعده غذای آنها معادل ۱ وعده غذایی گروه ما بود و ضمن آنکه آنها عموماً از ترکیبات پر انرژی و مغذی مناسبی استفاده کرده بودند. انواع شکلاتها و عصاره میوه ها که همراه با ویتامین های مورد نیاز بدن جهت آزادسازی سریعتر انرژی و کسب مواد مورد نیاز بدن نیز در طول روز توسط این افراد مورد استفاده قرار می‌گرفت. دو فاکتور وزن و انرژی غذا برای آنها مهمترین عامل در تفاوت بار حمل شده برای آنها بود.
ابزار مورد استفاده: نکته مهم در مورد دیواره ترانگو این است که این دیواره در هیچکدام از مسیرهای گشایش شده بر روی خود ابزار میانی آنچنانی ندارد و فقط کارگاههای مسیر هستند که مناسب ایجاد شده‌اند. سنگنوردی که قصد صعود به این برج را دارد باید حتماً در مرحله اول ابزارگذاری را در مسیرهای متنوع تمرین کرده باشد. مسیر شعله‌های ابدی عموماً ابزارهای ریز نیاز دارد و مسیر اسلوونی طیف متنوعی از ابزارها را می‌طلبد. برای فعالیت در این منطقه بهتر است گزینه اولتان ابزار فرند در سایزهای مختلف (خصوصاً شماره های زیرو و شماره های بزرگ مانند ۴ و۵) بوده و در کنار آن از یک ست کیل ریز و یک ست کیل سایز نرمال نیز استفاده کنید. ابزاری مانند ترایکم نیز در این دیواره کاربرد آنچنانی ندارد چون این دیواره خلل و فرج آنچنانی ندارد و با نبردن آن چیزی را از دست نخواهید داد. بال نات نیز در چند سایز ریز تا متوسط می‌تواند به داد شما برسد ولی می‌توان آن را با کیل نیز جایگزین کرد. طولها عموماً بلند هستند و بیشتر طولها تا ۵۰ متر می‌رسند به همین خاطر بهتر است کوییک و ابزار به اندازه کافی داشته باشید.
نوع صعود: عموم مسیرهایی که در دیواره ترانگو تاور گشوده شده مسیرهایی هستند که پیمایش طبیعی آنها امکان پذیر است. مسیری مانند شعله‌های ابدی نیز به صورت مصنوعی صعود می‌شد که در سال ۲۰۰۹ برادران هوبر آن را به طور طبیعی صعود کردند و این سرآغاز فصل جدیدی در دیواره نوردی شد. برادران هوبر برای انجام این صعود ۲ ماه در منطقه بودند و آنها اکثر طولها را به صورت REDPOINT صعود کرده و در نهایت و با مساعدت از هوای مساعد توانستند کل مسیر را ظرف مدت ۲ روز صعود کنند. رکوردی که امسال توسط پیتر اورتنر و دیوید لاما شکسته شد. این ۲ صعودکننده برتر ۵ روز جهت هم هوایی تا کمپ پیشرفته، ۲ روز جهت صعود تا روی طاقچه خورشید، ۱ روز استراحت کامل، ۱ روز جهت صعود از برج و برگشت به طاقچه خورشید و ۱ روز جهت بازگشت به بیس کمپ زمان صرف کردند یعنی مجموعاً ۱۰ روز از بیس کمپ به بیس کمپ. مایه خوشحالی است که تیمی بزرگ از ایران توانست این کار را در زمان ۲۰ روز (بیس کمپ به بیس کمپ) انجام دهد. اگر عدم شناخت نسبت به منطقه و حجم عظیمی از بارکشی که اتفاق افتاد را اضافه کنیم، قطعاً ایرانیان در تلاشهای بعدی با توجه به شناختی که از شرایط منطقه بدست آمده می‌توانند با سرعت مناسبتری نیز به این قله سرسخت دست یابند. مسیر اسلوونی بعد از مسیر اترنال سخت‌ترین مسیر گشوده شده بر روی دیواره است که ۸ طول آن درجه بالاتر از ۵.۱۲ را دارد. مابقی طولها نیز عموماً درجه بالایی دارند و سنگنوردان اسلوونی کاملاً متواضعانه درجه داده‌اند. صعود مصنوعی بر روی این دیواره باعث از بین رفتن فرصتهای مناسب و هوای خوب و درگیری با هوای خراب خواهد شد. تیمی که قصد دارد صعود موفقی بر روی این دیواره داشته باشد باید صعود کننده های طبیعی خوبی داشته باشد. حتی تیم ایران که به دلیل یخ زدگی برخی شکافها تعدادی از طولها را مصنوعی صعود کرد می‌توانست به راحتی فرصت صعود را از دست بدهد و صعود ۷ طول در روز آخر به صورت طبیعی انجام شد که باعث رسیدن نفرات به قله شد. بعد از صعود قله تا ۶ روز بعد ازآن هوا کاملاً خراب بود و اگر در آن روز صعود قله انجام نشده بود این فرصت در آن برنامه از دست می‌رفت. باید از این تجربه استفاده کرده و دانست که تیمی در این منطقه موفق است که بتواند در حداقل ساعات با هوای خوب در منطقه بیشترین تعداد طول را صعود کند که این فقط با درگیری طبیعی با سنگ امکان پذیر است.
وضعیت هوای منطقه: الگوی هوای منطقه بسیار جالب است. عموماً شبها هوا صاف است. صبح خورشید کمی دیواره را گرم می‌کند و صعود را دلچسب. حدود ساعت ۱۰ هوا خراب می‌شود و ابرها تا ساعت ۴ عصر در منطقه هستند و بارشهای مقطعی و گاهً دردسرساز ایجاد می‌کنند. سپس هوا صاف می‌شود و شب قبل از تاریک شدن مجدد با بارشی ۱ ساعته کارش را تمام می‌کند. از ۲۰ روزی که گروه ایرانی در منطقه بود به جز ۵ روز بدون بارش، بقیه روزها هوا خراب بود.
خطرناک ترین قسمتهای منطقه:
شیب تند از بیس کمپ تا پای دیواره پر بود از ریزش سنگ و مورینهای در حال حرکت و بهمن‌هایی که از گریت ترانگو تخلیه می‌شد. این قسمت پر خطرترین قسمت دیواره بود. از پای دیواره تا انتهای طول ۵ بسیار خطرناک است چون باز امکان برخورد بهمن‌های روی دیواره و تکه‌های یخ و همچنین سقوط قارچهای برفی بر روی سر نفرات تیم وجود دارد. طول ۱۵ دیواره به دلیل وجود ۳ سنگ بزرگ که به حالت عجیبی به هم لاخ شده‌اند می‌تواند بسیار خطرناک باشد. طول ۲۸ مسیر نیز با دو سنگ ریزشی بزرگ و یک پوسته خطرناک از مناطق خطرناک دیواره است. مابقی قسمتهای مسیر عموماً ایمن هستند. دیواره ریزشی ندارد و فقط بهمن‌های کوچک است که گهگاه از روی طاقچه‌ها به پایین سرازیر می‌شود. نقاب زیر قله نیز تا قبل از ریختن می‌تواند حادثه ساز باشد.
تامین آب در منطقه: در کنار بیس کمپ دریاچه زیبایی وجود دارد که می‌توان با رعایت بهداشت آب مورد نیاز را از آن تامین کرد و بهتر است برای استفاده از آب از دستگاه تصفیه آب استفاده کرد. در سایر مناطق نیز امکان تامین آب با استفاده از برف موجود روی طاقچه ها وجود دارد.
با تشکر از :
فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی جمهوری اسلامی ایران: فدراسیون در همان ماههای اول شکل گیری این تیم، با درک صحیح نسبت به این برنامه تلاش خود را جهت اخذ مجوز شورای برون مرزی برای نفرات تیم و همچنین اخذ ارز دولتی اقدام کرد.
انجمن کوهنوردان ایران با تبلیغ و مهیا کردن شرایط هم از نظر مالی و هم از نظر معنوی همراهان خوبی برای نفرات تیم بودند.
باشگاه کوهنوردی و اسکی دماوند و باشگاه کوهنوردان آرش و در راس آن آقایان کیومرث بابازاده، وحید بهرامی، جواد نظام دوست و رضا زارعی زحمات زیادی را برای فائق آمدن بر مشکلاتی که این تیم با آنها مواجه بود متقبل شدند .
شرکت گایا با قبول کردن تامین پوشاک و تعدادی کیسه بار کمک شایانی به تیم کردند.
شرکت آپامهر نیز با تامین تعدادی از اقلام مورد نیاز تیم در تحقق این هدف همراه ما بود.
با تشکر ویژه از شرکت اسپیلت البرز به عنوان ارائه دهنده تور و خدمات در این اکسپدیشن و شرکت ATP پاکستان به دلیل ارائه سرویس و خدمات مناسب در طول برنامه.
دیگر دوستانی که در این برنامه یاری رسانده‌اند: شهرام عباس نژاد، حسین رضایی، محمد حاج ابوالفتح، حامد حواله دار، محمود میرنوری، اسماعیل احمدیان، دکتر پیوندی، دکتر بیاتانی، دکتر مساعدیان، آقای طاهری اراک.